Yaşlılarda İştahsızlık ve Malnutrisyon Durumları

canvade

Yeni Üye
Beslenme, yaşlı popülasyonda sıhhatin kıymetli bir ögesidir ve yaşlanma sürecini tesirler.

Yaşlılarda yetersiz beslenme oranları gün geçtikçe artmaktadır. Her ne kadar yaşlılarda çok kilo prevalansı yüksek olsa da temel telaş besin alımındaki düşüş ve yemek yeme motivasyonunun kaybıdır.

Malnutrisyon, güç istikrarının düzenlenmesi ve besin alımının denetimi ile ilgili problemlerin varlığını göstermektedir.

2016 yılında hastaneye yatırılan 65 yaş üstü 201 hasta içinde yapılan Küçük Beslenme Değerlendirmesi (MNA) kararı popülasyonun %93’ünde yetersiz beslenme yahut yetersiz beslenme riski olduğu görülmüştür.

Beden kilo kaybına niye olan düşük bir güç alımı, toplumsal yahut fizyolojik faktörlerden yahut her ikisinin bir kombinasyonundan kaynaklanacağı düşünülüyor.

Sindirim Sistemindeki Biyolojik Değişimler

• Hudut sistemindeki nörodejenerasyon niçiniyle disfaji (yutma kuvvetliğü), gastrointestinal reflü ve kabızlık üzere gastrointestinal semptomlar görülebilir.

• Mide hareketliliği yaşlanma ile bozulur.

• Mide asidi salgılarında azalma olur.

• Pankreasta yapısal değişiklikleri görülür. Pankreatik lipaz, kimotripsin ve pankreas suyunda bikarbonat konsantrasyonunun yaşlanma ile düştüğü gösterilmiştir.

• Karaciğer büyüklüğü ve kan akışı da yaşla birlikte azalır, İltihaplanma, hücresel gerilim ve fibrozisin niye olduğu bilinmektedir.

Sindirim Sistemindeki Fizyolojik Değişimler

• Yaşla birlikte, beden yağ ölçüsü artar ve iskelet kası kaybı niçiniyle yağsız kütlede azalma görülür.

• 50 yaşından daha sonra her on yılda 3 kg’a kadar yağsız beden kütlesi kaybı görülür. Bu, 20 yaşında bir çocuğun ortalama beden yağına denktir.

• Yağ artışının sebebi hayli faktörlü olup bunlar; fizikî aktivitenin azalması, büyüme hormonu ve cinsel hormonların salgısının azalması, bazal metabolizma oranında azalmadır.

• Kaşeksi, kalp yetmezliği ve romatoid artrit üzere biroldukça kronik hastalıkta görülür. Kaşeksi, istemsiz bir yağsız kütle (kas, organ, doku, cilt ve kemik) kaybıdır. Katabolizmadan (yıkım) kaynaklanır ve beden tüketiminde değişikliklere yol açar.

• Sarkopeni, iskelet kası kütlesindeki azalmadır. Azalmış fizikî aktivite ile münasebettir.

Yaşlanma Anoreksisi

Artan yaşla iştah ve yiyecek tüketimi azalır. Sağlıklı yaşlı beşerler daha az açtır ve öğünlerdilk evvel daha doygundurlar. Daha küçük öğünler tüketip daha yavaş yerler. Ortalama günlük yemek alımı 20 ile 80 yaş içinde %30 oranında azalır.

2016 yayınlanmış bir çalışmada sıradanleştirilmiş Beslenme İştah Anketi (SNAQ) ile İngiltere’deki bir hastanede bulunan 179 yaşlı bayan içinde iştahsızlığın yaygın olduğu ve berbat sıhhat hizmetinin de buna tesiri olduğu kararına ulaşılmıştır.

Berbat takma diş ve uygun olmayan takma dişler, yedikleri yiyeceğin çeşidini ve ölçüsünü sınırlayabilir.

Koku alma epiteli, reseptörler ve hudut yollarındaki değişiklikler koku alma duyusunu etkileyebilir. Bu, yaşlı insanlardaki yiyeceğe ilgiyi, yiyecek alımını azaltır ve yiyeceğin çeşidini etkileyebilir

Tat alma duyusunun azaldığı yaşlı hastalar daha az değişken bir diyete sahiptirler ve sonuç olarak mikro besin öğeleri eksiklikleri geliştirir. Parkinson ilaçları ve antidepresanlar tat duyusunu etkileyebilir.

Kolesistokinin(CCK) hormonunun yaşlılarda artmasının yüksek tokluk ve düşük açlık ile bağlantılı olduğu gösterilmiştir.

Asıl rolü güç istikrarını sağlamak olan yağ hücrelerinin ürettiği leptin hormonunun yaşlılarda yüksek olması da doygunluk hissi oluşumuna yol açar, yiyecek alımını kısıtlar.

İnsülin, glukoz metabolizmasını düzenler. Yaşlanma, düşük glukoz toleransı ve yüksek insülin düzeyleri ile bağlantılıdır.

Tıbbi niçinler

• Kardiyak sorunlar (Kalp yetmezliği gibi)

• Teneffüs sistemi hastalığı (Kronik obstrüktif akciğer hastalığı gibi)

• Gastrointestinal Bozukluklar (Malabsorpsiyon sendromları, disfaji gibi)

• Endokrin bozuklukları (Diyabet gibi)

• Nörolojik, mesela, felç, Parkinson hastalığı, motor nöron hastalığı

• Enfeksiyon (zatürree, idrar yolu enfeksiyonu gibi)

• Fizikî sakatlık (artrit gibi)

• Alkolizm

• İlaçlar

Ruhsal ve Toplumsal niçinler

• Sayıklama

• Demans / Alzheimer hastalığı (Alzheimer hastalarının yüzde ellisi teşhisten 8 yıl daha sonra kendilerini besleyemiyor. Alzheimer’de besin alımını etkileyebilecek koku alma değişiklikleri de meydana gelir.)

• Depresyon (Ayakta tedavi gorenlerde ve huzurevinde görülen kilo kaybının %30 ila %36’sının depresyondan kaynaklandığı belgelenmiştir.)

• Tasa

• Alkolizm

• Kayıp

• Yoksulluk

• İzolasyon

• Yemek alışverişi yapamamak, yemek hazırlayamamak ve yemek pişirememek

Yaşlılık devrindeki şahısların beslenmeleri bu üzere durumları göz önüne alınarak planlanır. Hastanede yahut yaşlı bakım merkezlerinde kalanlarda da bunlara dikkat etmek değerlidir.