canvade
Yeni Üye
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi, Keneler ve Kene Kaynaklı Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Ömer Orkun kıymetli açıklamalarda bulundu. Günümüzde artan moleküler teknikler yardımıyla kene kaynaklı patojenlere sebep olan yeni çeşitlerin ortaya çıktığını tabir eden Orkun, bilhassa Anadolu’da orman içi bölge olan Bolu’dan başlayıp Ankara’daki hayli çeşitli geçiş zonlarını içine alan ve yarı kurak step coğrafya olan Kırşehir’de son bulan bir alanda kene kaynaklı patojenlerin doğal dinamiklerini anlamaya yönelik saha ve laboratuvar çalışmaları yaptıklarını söylemiş oldu.
Türkiye’de yeni tespit edildi
2 bine yakın kenede yüzlerce patojen (hastalık oluşturan mikrop) taraması yapan bilim insanları, 32 farklı kene kaynaklı patojenin varlığını belirlediklerini lisana getirerek çalışmalarını anlattı:
“Bu önemli derecede kıymetli bir sayı ve bunların hiç biri Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsü değil. Tespit edilen patojenlerden 10’unun insanı enfekte edebildiği ortaya çıktı. Bunlardan bir tanesi de şu an patojen olarak Avrupa’da yeni ortaya çıkan ve Avrupa’nın en değerli vektörü olan Ixodes Ricinus kene çeşidinin naklettiği ‘Neoehrlichia Mikurensis’ ismi altındaki bir bakteri. Bunun Türkiye’de daha evvel varlığı bilinmiyordu, yeni tespit ettik. Bu çeşit, Avrupa’da insanlarda patojenik olan zoonotik hastalıkların en değerli vektörü olarak kabul edilir ve Avrupa’nın üzerinde en hayli çalıştığı kene tipidir. Bizim ülkemizde bilhassa Anadolu’nun kuzeyi, Trakya ve İstanbul’da baskın bir tıp.”
Orkun, yaptıkları araştırmanın milletlerarası bilimsel bir mecmuada yayımlandığını da kelamlarına ekledi.
‘Sağlıklıyım bana bir şey olmaz’ demeyin
Söz konusu bakterinin, insanlarda kan damarlarının iltihaplanması ve tromboembolik patojenite ile seyreden birtakım bozukluklara yol açabildiğine işaret eden Orkun, “Eskiden bilhassa immün sistemi zayıf yahut baskılanmış, dalağı alınmış, lösemi, lenfoma ve MS üzere hastalığı olan insanlarda patojenik olduğu sanılıyordu. Lakin son senelerda Avrupa’daki olaylara baktığımızda, immün sistemi çok yerinde, sağlıklı insanlarda da patojeniteye sebep olabildiği hatta bilhassa birtakım ilaçlarla immün sistemi baskılanmış hastalarda ise mevte varabilecek sonuçlara niye olduğu bildiriliyor.” diyerek enfeksiyonun neticelerina değindi.
Enfeksiyona yol açan kene çeşidi kırsal kesitlerin yanı sıra Trakya, İstanbul’da Belgrad Ormanı’nda ve Anadolunun kuzeyinde de görülüyor
Bu cinsin sebep olduğu hastalığın epeyce akut enfeksiyona sebep olmadığı için bugüne kadar bilinemediğine dikkati çeken Orkun, “Ülkemizde bu patojen maalesef birfazlaca rutin teşhis sistemlerinde yer almamaktadır. İhmal ediliyor olabilir, hasta tanısı konmadan tedavi edilmiş olabilir. Lakin gelecekte bu patojenin ayırıcı tanıya gerek ulusal referans laboratuvarlarında gerekse hastanelerde eklenmesi gerekiyor. Zira erken teşhis hayat kurtarır ve tanımadığınız bir mikroorganizmayla savaşmanız epeyce zordur. O yüzden kene kaynaklı patojenler, üzerinde fazlaca durulması gereken patojenlerdir.” dedi.
Yüksek nemde varlığını sürdürüyor
Bakteriyi taşıyan Ixodes Ricinus kene çeşidinin yüksek neme muhtaçlık duyduğunu belirten Orkun, “Bu çeşidi yalnızca kırsal kısımlarda değil bilhassa içerisinde orman ihtiva eden vilayet içi yapılarda yani kentsel bölgelerde de görüyoruz.” dedi. Akabinde, bu kene çeşidinin İstanbul’daki Belgrad Ormanı’nda, Trakya ve Anadolu’nun kuzeyinde görüldüğünü vurgulayarak insanları enfekte ettiğini söylemiş oldu.
Orkun, bu kene cinsinden korunmak için evvela tıp bazında sistematik olarak epidemiyolojik araştırma yapılması gerektiğini vurguladı. Tespit edilen noktalar üzerinden başlayarak benzeri coğrafik noktalarda erken ihtar sistemlerinin oluşturulması gerektiğini lisana getiren Orkun, şu biçimde devam etti:
“İki yıl evvel gelecekte Türkiye’de ‘Ixodes Ricinus kaynaklı salgın oluşabilir’ telaşı ile bu tipe ve taşıdıkları patojenlere has bir projeyi Sıhhat Bakanlığına sunduk. Umarım bunun üzerine gidilir zira biz bu salgını en acı yaşayan ülkelerden biriyiz. 2002’de hiç bilmediğimiz bir biçimde dünyanın en büyük KKKA salgınına maruz kaldık ve hala devam ediyoruz. Türkiye açısından gelecekte olacak kene kaynaklı salgınların sebeplerinden bir tanesi hatta mümkünlük olarak en yükseklerinden biri Ixodes Ricinus. Bu cinsle ilgili bölgesel dataları almamız gerekiyor. Rezervuar konakları bulmamız lazım.”
Farketmek zor
Kenelerin ağır olduğu yerlere ait dağılım ve risk haritalarının çıkarılması ve insanların bilinçlendirilmesi gerektiğine işaret eden Orkun, “İnsanlar kendisine tutunduğunda bu cins keneyi genelde bakılırsamiyor zira bu kene, bir pilot kalemin defterde bıraktığı nokta kadar, fazlaca küçük. Beşerler birden fazla vakit fark edemiyor. Başkası çarçabuk fark edilebilir fakat bu çeşidi fark etmek güç olduğundan, insanların bedenlerini epey ayrıntılı aramaları gerekiyor.” halinde konuştu.
Orkun, insanlara, kendisine tutunan keneyi bulduğunda bir an evvel bedenlerinden çıkarması ikazında bulundu.
Türkiye’de yeni tespit edildi
2 bine yakın kenede yüzlerce patojen (hastalık oluşturan mikrop) taraması yapan bilim insanları, 32 farklı kene kaynaklı patojenin varlığını belirlediklerini lisana getirerek çalışmalarını anlattı:
“Bu önemli derecede kıymetli bir sayı ve bunların hiç biri Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsü değil. Tespit edilen patojenlerden 10’unun insanı enfekte edebildiği ortaya çıktı. Bunlardan bir tanesi de şu an patojen olarak Avrupa’da yeni ortaya çıkan ve Avrupa’nın en değerli vektörü olan Ixodes Ricinus kene çeşidinin naklettiği ‘Neoehrlichia Mikurensis’ ismi altındaki bir bakteri. Bunun Türkiye’de daha evvel varlığı bilinmiyordu, yeni tespit ettik. Bu çeşit, Avrupa’da insanlarda patojenik olan zoonotik hastalıkların en değerli vektörü olarak kabul edilir ve Avrupa’nın üzerinde en hayli çalıştığı kene tipidir. Bizim ülkemizde bilhassa Anadolu’nun kuzeyi, Trakya ve İstanbul’da baskın bir tıp.”
Orkun, yaptıkları araştırmanın milletlerarası bilimsel bir mecmuada yayımlandığını da kelamlarına ekledi.
‘Sağlıklıyım bana bir şey olmaz’ demeyin
Söz konusu bakterinin, insanlarda kan damarlarının iltihaplanması ve tromboembolik patojenite ile seyreden birtakım bozukluklara yol açabildiğine işaret eden Orkun, “Eskiden bilhassa immün sistemi zayıf yahut baskılanmış, dalağı alınmış, lösemi, lenfoma ve MS üzere hastalığı olan insanlarda patojenik olduğu sanılıyordu. Lakin son senelerda Avrupa’daki olaylara baktığımızda, immün sistemi çok yerinde, sağlıklı insanlarda da patojeniteye sebep olabildiği hatta bilhassa birtakım ilaçlarla immün sistemi baskılanmış hastalarda ise mevte varabilecek sonuçlara niye olduğu bildiriliyor.” diyerek enfeksiyonun neticelerina değindi.
Enfeksiyona yol açan kene çeşidi kırsal kesitlerin yanı sıra Trakya, İstanbul’da Belgrad Ormanı’nda ve Anadolunun kuzeyinde de görülüyor
Bu cinsin sebep olduğu hastalığın epeyce akut enfeksiyona sebep olmadığı için bugüne kadar bilinemediğine dikkati çeken Orkun, “Ülkemizde bu patojen maalesef birfazlaca rutin teşhis sistemlerinde yer almamaktadır. İhmal ediliyor olabilir, hasta tanısı konmadan tedavi edilmiş olabilir. Lakin gelecekte bu patojenin ayırıcı tanıya gerek ulusal referans laboratuvarlarında gerekse hastanelerde eklenmesi gerekiyor. Zira erken teşhis hayat kurtarır ve tanımadığınız bir mikroorganizmayla savaşmanız epeyce zordur. O yüzden kene kaynaklı patojenler, üzerinde fazlaca durulması gereken patojenlerdir.” dedi.
Yüksek nemde varlığını sürdürüyor
Bakteriyi taşıyan Ixodes Ricinus kene çeşidinin yüksek neme muhtaçlık duyduğunu belirten Orkun, “Bu çeşidi yalnızca kırsal kısımlarda değil bilhassa içerisinde orman ihtiva eden vilayet içi yapılarda yani kentsel bölgelerde de görüyoruz.” dedi. Akabinde, bu kene çeşidinin İstanbul’daki Belgrad Ormanı’nda, Trakya ve Anadolu’nun kuzeyinde görüldüğünü vurgulayarak insanları enfekte ettiğini söylemiş oldu.
Orkun, bu kene cinsinden korunmak için evvela tıp bazında sistematik olarak epidemiyolojik araştırma yapılması gerektiğini vurguladı. Tespit edilen noktalar üzerinden başlayarak benzeri coğrafik noktalarda erken ihtar sistemlerinin oluşturulması gerektiğini lisana getiren Orkun, şu biçimde devam etti:
“İki yıl evvel gelecekte Türkiye’de ‘Ixodes Ricinus kaynaklı salgın oluşabilir’ telaşı ile bu tipe ve taşıdıkları patojenlere has bir projeyi Sıhhat Bakanlığına sunduk. Umarım bunun üzerine gidilir zira biz bu salgını en acı yaşayan ülkelerden biriyiz. 2002’de hiç bilmediğimiz bir biçimde dünyanın en büyük KKKA salgınına maruz kaldık ve hala devam ediyoruz. Türkiye açısından gelecekte olacak kene kaynaklı salgınların sebeplerinden bir tanesi hatta mümkünlük olarak en yükseklerinden biri Ixodes Ricinus. Bu cinsle ilgili bölgesel dataları almamız gerekiyor. Rezervuar konakları bulmamız lazım.”
Farketmek zor
Kenelerin ağır olduğu yerlere ait dağılım ve risk haritalarının çıkarılması ve insanların bilinçlendirilmesi gerektiğine işaret eden Orkun, “İnsanlar kendisine tutunduğunda bu cins keneyi genelde bakılırsamiyor zira bu kene, bir pilot kalemin defterde bıraktığı nokta kadar, fazlaca küçük. Beşerler birden fazla vakit fark edemiyor. Başkası çarçabuk fark edilebilir fakat bu çeşidi fark etmek güç olduğundan, insanların bedenlerini epey ayrıntılı aramaları gerekiyor.” halinde konuştu.
Orkun, insanlara, kendisine tutunan keneyi bulduğunda bir an evvel bedenlerinden çıkarması ikazında bulundu.